தமிழ்ச்சொற்கள் எவ்வாறு உருவாயின என்பதைப் பாவாணர் ஆராய்ந்து சொல்லாராய்ச்சி பற்றிய அரிய நூல்களைத் தமிழ் உலகிற்கு வழங்கியுள்ளார். தமிழ்ச் சொற்களைத் தமிழருடைய உலகியல் வழக்கையும், இலக்கியத்தையும் ஒப்பு நோக்கி ஆராய்ந்திருப்பது குறிப்பிடத்தக்கது. ஒவ்வொரு சொல்லும் ஏதோ ஒரு சுட்டின் அடிப்படையில் வந்தது என்று கருதுகிறார். ஒரு சுட்டின் அடிப்படையில் பல்வேறு சொற்கள் பிறக்கும் என்பது இவர் துணிபு. எல்லாச் சுட்டெழுத்துகளும் பல சொற்கள் பிறப்பதற்குக் காரணமானவை என்பது இவருடைய கருத்து.

பல தமிழ்ச் சொற்களைத் தமிழறிஞர்கள் கூட வடசொல் என்று கருதுகின்றனர். ஆனால் பாவாணருக்குத் தமிழ்ச் சொற்களை வடசொல் என்று சொல்லுவது ஆழ்ந்த வருத்தம் தரும் செயலாகும். அச்சொற்களின் தமிழ்மையை வெளிப்படுத்தப் பாவாணர் முயன்று, ‘வடமொழி வரலாறு’ என்ற நூலை எழுதினார். இந்த நூலை எழுத வேண்டும் என்ற சிந்தனை 1947-இல் (முதல் தாய்மொழி முன்னுரை) இவருக்கு ஏற்பட்டுவிட்டது. ஆனால் இந்நூல் வெளிவந்ததோ 1967 ஆம் ஆண்டில் தான். தமிழ்ச் சொற்கள் எல்லாம் வடசொற்கள் என்று மயங்கும் நிலையை இவர் தன்னுடைய நூலில் விளக்கியிருக்கிறார். அந்நூலின் நான்காம் பகுதியாகிய ‘தமிழ் மறைப்பதிகாரத்தில்’ தமிழ்ச்சொற்களை இலக்கணிகள் வடசொற்களாக எவ்வாறு மாற்றினர் என்பதை மொழி ஞாயிறு சுட்டி விளக்குகிறார். அவ்வாறு விளக்குகிற ஒரு சொல் குமரன் என்பது. இதனை,

கும்.கும்மல்.கும்மல் கூடுதல்
கும்மலி.பருத்தவன்
கும்.கொம்.கொம்மை
1. பருமை (பெருங்.உஞ்.40;210)
2. திரட்சி (சூடா)
3. இளமை (திவா)
கும்.குமர்.1 திரண்ட இளஞை. கன்னி
2. கன்னிமை, குமரிக்குஞ் சசி போல்வாள் (குற்றால தல, தருமசாமி. 470)
3. அழியாமை ‘குமருறப்பிணித்த’ (பாரத இந்திரப். 32)
மணப் பருவத்தில் ஆணும், பெண்ணும் திரள்வது இயல்பு.
ஓ.நோ: விடை.விடலை.இளைஞன் விடலி.இளஞை
விடை.இள ஆண் விலங்கு, பறவையின் திரண்ட இளமை
விடைத்தல் = பருத்தல்
குமர்.குமரன்=இளைஞன், முருகன்
குமர்.குமரி=இளைஞை, கன்னியாகக் கருதப்பெறும் காளி

என்று பொருளை ஆராய்ந்து விளக்குகின்றார். இவ்வாறு ஒரு சொல்லுக்கு அடிப்படையான மூன்று பொருளை விளக்குகிறார். ஆனால் மொழியியல் அறிஞர்கள் சிலர் தமிழ்ச் சொற்களுக்குப் பொருள் தமிழ்ச் சொற்களைக் கொண்டே விளக்கக்கூடாது என்று நினைக்கின்றனர்.

பாவாணர் ஒரு மொழியில் உள்ள சொல் அம்மொழியின் சூழலுக்கும் பண்பாட்டிற்கும் ஏற்பவே உருவாகியிருக்க வேண்டும் என்று கருதுகிறார். ஒரு மொழியில் வழங்கும் சொல் அந்த மொழியினரால்தான் உருவாக்கப்பட்டிருக்கும் என்பது தான் உண்மை. வேற்றுமொழியிலிருந்த அடிப்படைச் சொற்களை, கருத்துகளைப் பிறமொழியிலிருந்து கடன் வாங்கியிருக்க முடியாது. மனிதர்களிடையே வழங்குகிற உறவுப் சொற்கள் மக்கள் தோன்றிய பின்னால் உருவாகியது. அவற்றை எந்த மொழியினரும் பிறமொழியாளரிடமிருந்து கடன் வாங்கியிருக்க முடியாது. இத்தகைய சொற்கள் அடிப்படைச் சொற்கள் (யழிவிஷ்உ Vலிஉழிணுற்யிழிrதீ) எனப்படும். இத்தகைய சொற்களை ஆராய்ந்து பாவாணர் பிறர் வடமொழிச் சொற்கள் என்பவற்றைத் தமிழ்ச் சொற்கள் என்று நிறுவியுள்ளார். அவை எப்படித் தமிழ் அடிப்படையில் பிறந்தன என்றும் ஆராய்ந்திருக்கிறார். இதனை அவர் முதல் தாய்மொழி, சொல்லாராய்ச்சிக் கட்டுரைகள் ஆகிய நூல்களில் விளக்கியிருக்கிறார்.